Czym jest podstawowa przemiana materii?
Podstawowa przemiana materii – PPM, zwana inaczej metabolizmem podstawowym (Basal Meatbolic Rate – BMR), jest definiowana jako najniższy poziom przemian energetycznych, warunkujący dostarczenie energii niezbędnej do zachowania podstawowych funkcji życiowych w optymalnych warunkach bytowych.
A co to oznacza w praktyce? Jest to energia potrzebna do spełnienia podstawowych funkcji życiowych organizmu, którymi są:
- utrzymanie stałej temperatury ciała,
- praca układu krążenia,
- praca układu oddechowego,
- budowa i regeneracja tkanek.
>> Sprawdź nasz dział: Zdrowie
Aby prawidłowo wyznaczyć PPM, badania należy przeprowadzać w ściśle określonych warunkach:
- wczesnym rankiem,
- w pozycji horyzontalnej (leżącej),
- na czczo – na 12h przed badaniem, pacjent nie powinien spożywać żadnych używek (np. kawy, herbaty czy alkoholu) oraz palić wyrobów tytoniowych.
W przypadku gdy, któreś z zaleceń zostanie złamane, mówimy wtedy o spoczynkowej przemianie materii. Jest ona ok. 10% wyższa niż PPM.
Podstawowa przemiana materii jest zazwyczaj najistotniejszym elementem zapotrzebowania energetycznego człowieka w ciągu dnia. Na jej wysokość ma wpływ szereg czynników:
Masa ciała i wzrost
Główny czynnik determinujący podstawową przemianę materii. Im większa masa i wzrost tym PPM osiąga wyższą wartość. Przyjmuje się, że dziesięciokilogramowa różnica w masie ciała, to różnica ok. 120 kcal/dobę.
Wiek
Podstawowa przemiana materii jest najwyższa w pierwszych latach życia człowieka. Niemowlę przez pierwsze 6 miesięcy życia, podwaja swoją masę. Wiąże się to z intensywną i szybką budową nowych tkanek. Przez kolejne pół roku, osiąga masę trzykrotnie wyższą niż w momencie narodzin. Podwyższoną PPM notuje się także w okresie dojrzewania organizmu. W pozostałych latach, wartość jej spada. Szacuje się, że po ukończeniu 21 roku życia, PPM spada o 2% na każde kolejne 10 lat.
Płeć
Skład ciała mężczyzny i kobiety wyraźnie się różni. Rozbieżności te mają znaczący wpływ na podstawową przemianę materii. Osoby o większej zawartości tkanki tłuszczowej, mają większe potrzeby energetyczne. Dlatego, różnica pomiędzy mężczyzną i kobietą o tych samych parametrach i w tym samym wieku, sięga aż 7%.
Różnice w przeciętnym składzie ciała kobiet i mężczyzn:
Inne
Nie bez znaczenia, na wysokość PPM, ma także stan zdrowia i odżywienia organizmu oraz czynniki genetyczne. W przypadku gorączki, wartość PPM może podnieść się o 12% na każdy dodatkowy stopień Celsjusza, powyżej 37. Spada natomiast, w przypadku niedożywienia organizmu.
Szczególną uwagę na zapotrzebowanie energetyczne, powinny zwrócić osoby mające problem z tarczycą. Niedoczynność może prowadzić do obniżenia metabolizmu o nawet 40%, natomiast nadczynność – do wzrostu aż o 80%.
Szacowana wartość podstawowej przemiany materii
Aby samemu wyliczyć wartość PPM, należy skorzystać z opracowanego przez Światową Organizację Zdrowia, równania:
Polecamy również:
